پای ثابت همه سفره‌های افطار | نان را از هر طرف که بخوانی نان است

همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : نان پای ثابت همه سفره های افطار است. قدیمی‌ها می گویند نان برکت سفره است. این را پدرها و مادرهای ما طوری می گویند که انگار سفره بدون نان برکتی ندارد. شاید همین یک دلیل کافی باشد که سفره های افطاری را نشود بدون نان داغ تازه از تنور درآمده تصور کرد. این روزها که باز محله های منطقه ما حال و هوای ماه رمضان را گرفته اند، صف نانوایی ها هم درازتر شده است. این روزها نانوایی های سنتی سرشان از همه شلوغ تر است. شاطرهای سرحال و قبراق از دم دمای اذان آستین بالا می زنند و یک یاعلی می گویند و چانه های خمیر را روانه تنورهای داغ می کنند تا برکت را سر سفره های افطار بیاورند.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

نان سنگک: محال است در ماه رمضان بوی نان سنگک به مشامتان بخورد و از خیر مهیا کردن سور و ساط نان سنگک و پنیر و سبزی بگذرید. سنگک از آرد سبوس دار مرغوب و آب خالص و نمک به دست می آید. این نان از نظر طعم و مزه و هضم آسان بهترین نان ایران بلکه هم بهترین نان دنیا باشد. نانوایی های سنگکی در محله‌های مختلف تهران بیشترین مشتری را در ماه رمضان دارند. فقط در خیابان خوش می توانید ۴-۵ نانوایی سنگکی قدیمی پیدا کنید که اگر با شاطر آن سلام و علیکی از قدیم داشته باشید می‌توانید برای سفره افطار نان خشخاشی دو روی اعلاء تدارک ببینید.     

نان بربری: یک ضرب المثل قدیمی هست که می گوید دو پادشاه در یک اقلیم نگنجند. اما به نظر می رسد نان بربری و سنگک سال هاست مثل دو پادشاه در سرزمین نان های سنتی حکمفرمایی می کنند. نان بربری هم از آن دست نان هایی است که در ماه رمضان فروش زیادی پیدا می کند. مخصوصا اگر آبگوشت بار گذاشته باشید نان بربری جان می‌دهد برای تریت کردن. در تاریخ آمده که این نان در واقع به نام عشایر بربر است که یکی از شاهان قاجار در سده گذشته در جنوب تهران اسکان داد.

نان لواش: نان تردی که زیر زبان آدم قرچ و قروچ می کند و همیشه باید سر پخت درست آن با نانواها سر و کله زد، نان لواش است. نان نازکی که از خمیر فطیر یا خمیر «کم در آمده» پخته می‌شود. این نان را نان تنوری هم می‌گویند. خمیرنان لواش را با جوش‌شیرین به عمل می‌آورند که ارزش غذایی و زمان ماندگاری نان را کاهش می دهد و دور ریزی و ضایعات آن هم افزایش پیدا می‌کند. به همین دلایل اکثر پزشکان مصرف این نان را مخصوصا در ماه رمضان توصیه نمی‌کنند.

نان تافتون: این نان هم برای خودش ماجرایی دارد. اگر تافتون دستپخت روستانشینان را مزه مزه کرده باشید محال است دل از این نان بکنید. نانی که در روستاها با آرد گندم و تخم مرغ و شیر پخته می شود کجا و نان نحیف و اغلب نیمه سوخته و خمیر برخی از نانوایی‌های تهران کجا؟ نان تافتون هم دست کمی از نان لواش ندارد. کارشناسان تغذیه می گویند این نان به دلیل این که در مدت زمان کوتاهی تخمیر و پخته می‌شود، مصرف آن باعث اختلال در جذب املاح و مسمومیت با فلزات سنگین می‌شود. پس طبیعی است نان تافتون هر چقدر هم خوب پخته شود باز به پای سنگک و بربری نمی‌رسد.